آزمون دكتراي مطالعات علم

مؤسسۀ پژوهشي حكمت و فلسفۀ ايران قصد دارد براي دومين دورۀ دكترای «مطالعات علم» اقدام به پذيرش دانشجو كند.

 

آزمون ورودي كتبي رشتۀ مطالعات علم (فلسفه و تاريخ علم) روز پنجشنبه 30 دي ماه 1389 برگزار می‌شود و متعاقب آن از پذيرفته‌شدگان اين مرحله براي گزينش نهايي، مصاحبۀ علمي به عمل خواهد آمد. تاريخ مصاحبۀ علمي در روز آزمون كتبي به اطلاع شركت كنندگان مي‌رسد.

 

شرايط شركت در آزمون و يادآوري‌هاي ضروري:

1-      شركت‌كنندگان بايد شرايط عمومي وزارت علوم و تحقيقات و فن آوري را براي شركت در آزمون دكتري داشته باشند: از جمله بايد مدرك كارشناسي ارشد خود را (مورد تاييد وزارت علوم) تا پيش از 1/بهمن/1389 اخذ كرده باشند.

2-      موسسۀ پژوهشي حكمت و فلسفۀ ايران موسسه‌اي دولتي است و دورۀ دكتراي مطالعات علم به تصويب وزارت علوم رسيده است. بنابراين شركت در اين دوره تابع مقررات آموزش رايگان است و شهريه‌اي از پذيرفته‌شدگان دريافت نخواهد شد. تنها پذيرفته‌شدگان احتمالي‌اي كه پيشتر از تحصيلات رايگان در دورۀ دكتري در يكي از مراكز زير نظر وزارت علوم استفاده كرده باشند، بايد مطابق مقررات، شهريه‌اي معادل دورۀ شبانه بپردازند.

3-      شركت‌كنندگان بايد تا تاريخ چهارشنبه 1/دي/1389 مدارك خود را به ضميمۀ فرم تكميل شدۀ الف از طريق پست سفارشي به موسسه ارسال كنند و روي پاكت حتماً بنويسند آزمون دكتراي مطالعات علم. (نشاني مؤسسه: تهران، خيابان ولی عصر، خيابان نوفل لوشاتو، خيابان آراكليان، شمارۀ 4، كد پستي: 14816-11336، صندوق پستی: 7166-14155.)

4-      دريافت مدارك شركت‌كنندگان حداكثر تا تاريخ 8/دي/1389 از طريق نشاني پست الكترونيك و يا شمارۀ تلفن‌هايي كه در فرم الف از سوي متقاضي اعلام شده به اطلاع خواهد رسيد.

5-      بنابراين اگر تا اين تاريخ به هر دليل با شما تماسي گرفته نشد، حتماً با نشاني‌ الكترونيكي:

ssg[At]irip.ir

يا با شماره موسسه (66405445) داخلي 1258 تماس بگيريد.

6-      شركت‌كنندگاني كه مدارك آن‌ها كامل، و شركت ايشان در آزمون از نظر مقررات بلامانع باشد، بايد در ساعت 8 صبح روز 30 دي ماه براي دريافت كارت و شركت در جلسۀ آزمون در محل مؤسسه حاضر باشند. حضور نیافتن در زمان مقرر به منزلۀ انصراف از شركت تلقي مي‌‌شود.

7-      در صورتي كه به هر دليل در تاريخ يا ديگر شرايط آزمون تغييري حاصل شود، تغييرات از طريق سايت مؤسسه اعلام خواهند شد.

مدارك لازم براي شركت در آزمون كه بايد ارسال شوند:

1-      كپي تمام صفحات شناسنامه؛

2-      كپي كارت ملي (پشت و رو)؛

3-      كپي آخرين مدرك تحصيلي؛

4-      فرم الف كه آن را تكميل كرده‌ايد (براي دريافت فرم الف كليك كنيد (pdf))؛

5-      دو قطعه عكس 3*4 جديد از متقاضي شركت در آزمون همراه با پشت‌نويسي؛

6-      فيش واريز مبلغ 150000 (صد و پنجاه هزار) ريال به شمارۀ حساب 0105962761004 نزد بانك ملي شعبه (تهران) چهار راه امير اكرم، كد503، به‌نام حساب تمركز وجوه درآمد اختصاصي مؤسسۀ پژوهشي حكمت و فلسفۀ ايران.

 

مواد و منابع آزمون:

آزمون ورودي دكتراي مطالعات علم در موارد زير با تكيه بر منابع اعلام شده انجام مي‌شود:

1- فلسفۀ علم:

James Ladyman, Understanding Philosophy of Science, Routledge, 2002, Chapters 1-7.

تاكيد: فصول 1 تا 7 يعني تا صفحۀ 230 كتاب منبع آزمون هستند (فصل هشتم جزء منابع نيست).

براي دريافت اين كتاب كليك كنيد (pdf).

 

2- فلسفۀ غرب:

Stephen Priest, The British Empiricists, Routledgs, 2007 (second edition), Chapters 3-5.

تاكيد: فقط فصول 3 تا 5 كتاب (صص 65- 183) بالا جزو منابع آزمون هستند.

براي دريافت اين كتاب كليك كنيد (pdf).

 

3- منطق: ضياء موحد، درآمدي به منطق جديد، انتشارات علمي و فرهنگي، (ويرايش جديد).

 

4- تاريخ علم:

الف: ديديد سي. ليندبرگ، سرآغازهاي علم در غرب، ترجمۀ فريدون بدره‌اي، انتشارات علمي و فرهنگي،1377، فصل‌هاي هشتم تا دهم (صص 218-330).

ب: آرپاد سابو، «تاريخ رياضيات دوره باستان را چگونه بايد بررسي كرد؟»، در كتاب: ديدگاهها و برهانها: مقاله‌هايي در فلسفه‌ي علم و فلسفه‌ي رياضي، ترجمه شاپور اعتماد، نشر مركز1375، صص 170-187.

پ:

Nicholas Copernicus, "The Motion of the Earth", in Philosophy of Science: An Historical Anthology, edited by Timothy McGrew, Marc Alspector-Kelly and Fritz Allhoff, Wiley-Blackwell, 2009, pp.112-119

براي دريافت متن كليك كنيد (pdf).

 

ت:

Claudius Ptolemy, "The Earth: Its Size, Shape, and Immobility", in Philosophy of Science: An Historical Anthology, edited by Timothy McGrew, Marc Alspector-Kelly and Fritz Allhoff, Wiley-Blackwell, 2009, pp.70-73.

براي دريافت متن كليك كنيد (pdf).

 

ث:

J. P. Hogendijk, "Pure Mathematics in Islamic Civilization", in Companion Encyclopedia of the History and Philosophy of the Mathematical Sciences, Volume 1, edited by I. Grattan-Guinness, Routledge, 1994, pp. 70-79.

براي دريافت متن كليك كنيد (pdf).

 

ج:

Alexander Jones, Greek Mathematics to AD 300, in Companion Encyclopedia of the History and Philosophy of the Mathematical Sciences, Volume 1, edited by I. Grattan-Guinness, Routledge, 1994, pp. 46-57.

براي دريافت متن كليك كنيد (pdf).

 

5- زبان: در حد كتاب‌هاي عمومي فلسفه.

6- معلومات عمومي فلسفه و علم

عجایب الاساتذه و عجایب التلامیذ

تندنویسی گفت‌وگویی در دانشکده‌ی فلسفه‌ی دانش‌گاهی کمابیش معتبر در تهران که ناخواسته استراق سمع کردم:‌

استاد: در پایان‌نامه [کارشناسی ارشد] می‌خواهید به چه سوالی پاسخ دهید؟

دانش‌جو: می‌خواهم نگاهی جدید به علیت، استقراء و قوانین طبیعت از نظر هیوم بیندازم.

استاد: اما نظر هیوم درباره‌ی علیت که واضح است. آراء هیوم درباره‌ی استقراء هم که در کتاب‌ها هست.

دانش‌جو: حقیقت آن است که من در تابستان اخیر مریض شدم و دکتر گفته نباید کار سنگین بکنم.

نسبی گرایی در فلسفه اخلاق

یک مطلق گرای اخلاقی به یک نسبی گرای اخلاقی می رسد و به او می گوید حتی اگر کسی فکر کند شکنجه به لحاظ اخلاقی در همه فرهنگ ها ناپسند نیست، اما کارهایی هست که در هر شرایطی و در هر فرهنگی ناپسند است: مثلاً ما را از یکی دوسالگی از برخی کارها بر حذر داشته اند و طبیعی است که هر چه سنمان بالاتر رفته قباحت این گونه اعمال برایمان بیشتر شده است- این جا و آن جا هم ندارد. نسبی گرا هرچه زور می زند نمی تواند شرایطی را رو کند که، در آن شرایط، آن عمل ناپسند اشکالی نداشته باشد و این گونه است که کارزار را به مطلق گرا واگذار می کند. اما جهان بر پاشنه ای می چرخد و آن عمل مجاز دانسته می شود و قبح ماجرا می ریزد و حتی از ملت خواسته می شود آن عمل را تشویق کنند و سراب مطلق گرایی در اخلاق نقش بر آب می شود.

پی نوشت: درس های فلسفی فوتبال ایران بیشمار است.

متکلمِ مع‌الغیر

یونسکو دلیل کناره‌گیری خود را از شرکت در همایش روز جهانی فلسفه در ایران این‌چنین اعلام کرده است: "شرایطِ لازم برای تضمینِ سازماندهیِ کارآمدِ یک کنفرانسِ بین‌المللیِ سازمانِ مللِ متحد برآورده نشده است".

حدسم بر این است که انتشار عکس زیر در صفحه‌ی ۸ شماره‌ی دومِ خبرنامه‌ی "روز فلسفه" که دبیرخانه‌ی همایش منتشر کرده است،‌ در اتخاذ این تصمیم بی‌تأثیر نبوده است.

زالزالك چيني در روز جهاني فلسفه

تا همين اواخر كلاً اميدم را از دست داده بودم كه زماني گزاره "این سه تا شب اون سه تا شب هر سه تا شب سه شنبه است" درست از كار دربيايد.  اما هميشه در نااميدي جايي براي اميد هست.

بنابر اعلام سایت رسمی یونسکو روز جهانی فلسفه سومین پنج شنبه ماه نوامبر است که در ایران مصادف شده است با يك شنبه سي آبان، دو شنبه اول آذر  و سه شنبه  دوم آذر. و این اتفاق بسیار مهمی برای فلسفه در ایران است چرا که بعد از سال ها مالکیت انحصاری کلیسای کاتولیک بر گزاره 1=3 با برگزاری سه روزه روز جهانی فلسفه ما هم سهمی در یکی گرفتن سه و یک خواهیم داشت (حتی می توانیم سریعاً 1=4 را از آن خودمان کنیم و مثلاً روزجهانی آمار را در چهار روز برگزار کنیم).

برخی از دوستان ساکن داخل با شجاعت اعلام کرده اند که در این برنامه شرکت می کنند؛ برخی از خارج نشنیان هم با شجاعت اعلام کرده اند  شرکت نمی کنند (هنوز عکس این موارد با چشم غیر مسلح رویت نشده است). اما این یکی انگاشتن  سه و یک در یک وضعیت فوق هگلی باعث می شود که بشود همزمان هم در روز جهانی فلسفه شرکت کرد و هم آن را تحریم کرد: مثلا يك شنبه را تحریم کنیم و دوشنبه را شرکت کنیم.  این وضعیت خاص که در مورد هیچ روز جهانی دیگری اتفاق نمی افتد بی تردید نشانگر اهمیت فلسفه و توانایی ایرانیان در تولید و هضم تناقضات است.

عده ای هم به حضور آقای حداد عادل به عنوان دبیر همایش روز جهانی فلسفه در ایران معترضند و این امر را متناقض  با روح فلسفه می دانند. اولاً من شخصاً چون فیزیکالیست هستم فکر می کنم آدم ها روح ندارند چه برسد به این که فلسفه روح داشته باشد و به این ترتیب حضور ایشان علی الاصول در مغایرت با روح هیچ چیزی نیست ( آن ها که دوآلیست هستند بروند یک فکری برای روح خودشان و روح فلسفه بکنند). ثانیاً ایشان چندین سالی سخنران پروپاقرص مراسم 13 آبان یا همان روز مبارزه با استکبار جهانی بوده است و تجربه درخشانی در مورد روزهای جهانی دارد و به نظرم به خوبی می تواند از عهده دبیری روز جهانی فلسفه در آید. در واقع شخصیت جهانی و چند وجهی ایشان که تقریباً می تواند درباره هر موضوعی برای هر گروهی صحبت کند یاد آور مرحوم فقید سعید برتراند راسل است.  برگزاری روزفلسفه در ایران می تواند به فیلسوفان غربی این نکته را یاد آور باشد که هرچند شما بعد از امثال سارتر و راسل دیگر فیلسوف درجه یکی ندارید که در سیاست هم دخالت کند ولی ما حداقل برعكسش را داريم. حتی با توجه به نزدیکی روز مبارزه با استکبار جهانی و روز جهانی فلسفه می شود یک ده روزی را به عنوان دهه مبارزه با فلسفه استکبار جهانی یا دهه مبارزه با استکبار جهانی فلسفه یا دهه فلسفه مبارزه با استکبار جهانی یا ترکیباتی دیگر از این دست اختصاص داد .

اما در مورد خودم باید بگویم که ما بر اساس یک سنت بسیار پر سابقه خانوادگی - که قدمت آن به 1389 یعنی امسال برمی گردد -  سومین پنج شنبه نوامبر هر سال را برای چیدن زالزالک به خارج از تهران می رویم. با توجه به مصادف شدن سومین پنج شنبه نوامبر امسال با روزهای يك شنبه، دو شنبه و سه شنبه 30 آبان تا 2 آذر، متأسفانه من در آن چند روز در تهران نخواهم بود و  البته می توانم حدس بزنم که دچار تألمات  روحی خواهم شد. ولی چاره چیست؟ سنت ها را نباید زیر پا گذاشت. 

دامت و مسئولیت اجتماعی

متن زیر ترجمه‌ی بخشی از پیش‌گفتارِ بسیار خواندنی‌ای است که مایکل دامت در سال ۱۹۷۲ بر کتاب معروف و مهم‌اش، فرگه: فلسفه‌ی زبان، نوشته است. این کتاب جلد اول از دو جلد کتابی است که شرح مفصل دامت بر فلسفه‌ی فرگه را تشکیل می‌دهد و جلد دیگر آن به شرح فلسفه‌ی ریاضی فرگه اختصاص دارد. دامت در این مقدمه از جمله توضیح می‌دهد که چرا تألیف کتاب بیش از حد طولانی شده است.
از کاوه لاجوردی بابت راهنمایی‌هایش برای بهتر شدن ترجمه ممنونم.

-------------

برای چنین تأخیر طولانی‌ای [در نوشتن کتاب] دلیل کاملاً متفاوتی نیز وجود دارد. بخش عمده‌ی کتاب، که در آن زمان قرار بود یک جلد باشد، در پاییز ۱۹۶۴ به پایان رسیده بود و تنها چند ماه کار برای تکمیلِ آن لازم بود. اینکه آن را در اوایل ۱۹۶۵ به پایان نرساندم نتیجه‌ی انتخابی آگاهانه بود. وظیفه‌ی خود می‌دانستم که در مخالفت با نژادپرستی که روز به روز در زندگی انگلیسی بروز بیشتری می‌یافت به طور فعال مشارکت کنم. برای چهار سال تقریباً تمام وقت آزادم به این کار اختصاص یافت. در نتیجه ناچار بودم تا زمانی که این مشغولیت ادامه داشت، بر آرزوی تکمیل کتابم چشم بپوشم. برای این تصمیم نه عذرخواهی می‌کنم و نه تأسف می‌خورم. از برتراند راسل در مصاحبه‌ی تلویزیونی‌ای که اندکی قبل از مرگش انجام شد پرسیده شد که آیا فکر می‌کند کارهای سیاسی‌ای که در اواخر زندگی‌اش درگیر آنها بوده مهمتر از کارهای فلسفی و ریاضی‌ای بوده که پیش از آن انجام داده است. او جواب داد «بستگی داد که کارهای سیاسی چه میزان موفق باشد: اگر به نتیجه برسد، اهمیت بسیار بیشتری از کارهای دیگر دارد؛ اما در غیر این صورت، احمقانه‌ محض است.» با این حال ممکن است کسی با علم به این که تنها شانس اندکی برای موفقیت هست، ناگزیر باشد عهده‌دار چیزی شود: اگر کسی با شرِ عظیمی روبرو باشد که مجالی برای مشارکت در دفع آن دارد، دلایل مخالف برای توجیه سرباززدن از انـجام آن باید قوی باشند. آنچه مرا قادر ساخت خودم را از کار برای سازمانهای ضدنژادپرستی کنار بکشم و بنابراین، با تأخیر، زمانی برای تکمیل کتاب پیدا کنم این بود که ما در اولین مرحله از این مبارزه به طور کامل شکست خوردیم. من به همراه همسرم – که این کتاب به او اهدا شده و حتی از خود من شدیدتر درگیر مبارزه بود – در جای دیگری (اول عدالت، ویرایش لوئیس دانلی) دلایل‌ام برای باور به این موضوع را شرح داده‌ام که بریتانیا در حدود ۱۹۶۸ توسط بسیاری از سیاهانی که اینجا زندگی می‌کنند، به نحو بازگشت‌ناپذیری جامعه‌ای نژادپرست شناخته می‌شود و در درجه‌ی اول سیاستمداران ما، از حزب کارگر و محافظه‌کار به یکسان، مسئول این بدبختی‌اند. این پایان غم‌انگیز مرحله‌ی اول مبارزه دو نتیجه در پی داشت: نخست اینکه غلبه بر نژادپرستی در انگلستان اکنون چند نسل به طول خواهد کشید، در حالیکه اگر رهبران ما در قبال چیزی به جز منفعت‌های سیاسی کوتاه مدت خود حس مسئولیت‌پذیری می‌داشتند، می‌توانست در یک دهه انجام گیرد؛ و دوم اینکه احساس بیگانگی اقلیتهای نژادی اکنون آنقدر زیاد است که متحدی سفید در مبارزه، جز در شرایط بسیار خاص، تنها می‌تواند نقشِ بسیار کوچکِ فرعی‌ای ایفا کند. من از کسانی که به هر حال می‌توانستند از سنـّتِ طولانیِ اداره‌ی جمعیت‌های تحتِ انقیاد بهره بگیرند، شکست خوردم؛ احساس کردم که دیگر هیچ نقشِ چندان مهمی نمی‌توانم ایفا کنم، و تنها در این مرحله بود که خودم را موجه دانستم که بازگردم به نوشتن درباره‌ی موضوع‌های انتزاعی‌تری که اهمیت بسیار کمتری برای شادی و آینده‌ی کسی دارد.

...

طعنه‌ای هست برای من در این واقعیت که مردی که من در طی سال‌ها، زمان بسیاری را به تفکر درباره‌ی دیدگاه‌های فلسفی‌اش اختصاص داده‌ام، دست‌کم در سالهای پایانی عمرش، نژادپرستی کینه‌جو و به خصوص ضدیهود بود. این واقعیت با بخشی از دفتر خاطراتی آشکار شد که در میان میراث مکتوبِ فرگه برجای مانده است، ولی پروفسور هانس هرمس آن را در کنار بقیه‌ی آنها در نوشته‌های چاپ‌نشده‌ی فرگه منتشر نکرد. این دفتر خاطرات نشان می‌دهد که فرگه انسانی با عقاید سیاسی دست‌ِ راستیِ افراطی بوده، سرسختانه با سیستم پارلمانی، دموکرات‌ها، لیبرال‌ها، کاتولیک‌ها، فرانسوی‌ها و بیشتر از همه یهودی‌ها مخالف بوده و فکر می‌کرده آنها باید از آلمان اخراج شوند. وقتی چندین سالِ قبل، نخستین بار این خاطرات را خواندم به شدت جا خوردم، چرا که فرگه را به عنوان انسانی مطلقاً معقول، اگرچه شاید نه چندان دوست‌داشتنی، تحسین می‌کردم. متأسفم که ویراستارانِ میراث مکتوبِ فرگه تصمیم گرفتند آن مورد خاص را پنهان کنند. من از آن چیزی درباره‌ی انسانها یاد گرفتم که باید از ندانستن‌اش متأسف باشم؛ شاید چیزی درباره‌ی اروپا نیز.